Οι δικές μας οι οδοί είναι οι θάλασσες, αλλά είναι πολλά τα νησιά, κι ακόμα περισσότερα τα μίλια, κι ο ασθενής πρέπει να μεταφερθεί γρήγορα σε μεγάλο νοσοκομείο για να σωθεί η ζωή του! Τότε κάποιοι άνθρωποι, σε 20 λεπτά από τη στιγμή που θα πάρουν την εντολή, πρέπει να βρίσκονται στον αέρα με το ελικόπτερο Super Puma, όπου τα λεπτά μετράνε διπλά για την τελική έκβαση, κι η αδρεναλίνη χτυπάει κόκκινο!
Ο Σάββας Καραταπάνης, από γιατρός στο νοσοκομείο της Ρόδου, τα τελευταία πέντε χρόνια είναι γιατρός του ΕΚΑΒ. Δεν ξέρει η μέρα πού θα τον βγάλει, ούτε η νύχτα πού θα τον βρει. Σημασία έχει να γίνει έγκαιρα και σωστά η μεταφορά του ασθενή σε νοσοκομείο…
Πόσο άλλαξε η ζωή σας από τότε που μπήκατε στις αεροδιακομιδές;
Έχει περισσότερη ένταση και μεγαλύτερο ρίσκο. Ωστόσο η ειδικότητα του αναισθησιολόγου είτε ασκείται στο ΕΚΑΒ, είτε στο χειρουργείο, είτε στα επείγοντα ενός νοσοκομείου έχει πάντα ένταση και συγκινήσεις. Ανά πάσα στιγμή, στο πλαίσιο της εφημερίας μου στο ΕΚΑΒ, μπορεί να κληθώ να παραλάβω έναν ασθενή από ένα νοσοκομείο για να τον μεταφέρω στο νοσοκομείο της Ρόδου ή της Κω, ή να πάω σ΄ ένα νησί που έχει μόνο αγροτικό ιατρείο ή δεν έχει καθόλου ιατρείο, όπως είναι το Φαρμακονήσι, τα Λέβιθα ή οι Αρκιοί και να παραλάβω έναν ασθενή ο οποίος συνήθως έχει σοβαρό παθολογικό πρόβλημα ή είναι τραυματίας.
Πού βασίζεστε για την κατάσταση του ασθενούς, ποιος σας δίνει τις πληροφορίες;
Μέχρι να παραλάβεις τον ασθενή βασίζεσαι σε πληροφορίες του γιατρού της περιοχής ή αν δεν υπάρχει γιατρός σε πληροφορίες συγγενών του και συντρόφων του, όπως γίνεται στις περιπτώσεις των ακριτικών νησιών. Δεν ξέρεις τι θα παραλάβεις, δεν ξέρεις τη σοβαρότητα της κατάστασής του και τον κίνδυνο που διατρέχει η ζωή του.
Να πάμε από την αρχή! Χτυπάει το τηλέφωνό σας για κάποιο περιστατικό! Από ποιόν ενημερώνεστε και σε πόση ώρα θα πρέπει να βρίσκεστε στο Super Puma;
Ενημερώνεται πρώτα το τηλεφωνικό κέντρο του ΕΚΑΒ στην Ελευσίνα. Εφόσον ο γιατρός του Κέντρου κρίνει ότι η κατάσταση του ασθενούς είναι τέτοια ώστε να χρήζει άμεσης διακομιδής, κι αυτές οι περιπτώσεις μπορεί να αφορούν τροχαίο, έμφραγμα, επείγουσες παθολογικές καταστάσεις, το Κέντρο αποφασίζει την άμεση μεταφορά του και το πώς θα γίνει αυτή. Εάν χρειάζεται να σηκωθεί το Super Puma, το οποίο εδρεύει πάντα στο αεροδρόμιο των Μαριτσών, θα ζητηθεί η χρήση του από το Γενικό Επιτελείο Στρατού,(ΓΕΑ), ακολούθως το Συντονιστικό θα με ενημερώσει για τον ασθενή και θα μου ζητήσει να μεταβώ με το Super Puma να του παράσχω ιατρική φροντίδα ώστε να μεταφερθεί στο κατάλληλο νοσοκομείο. Πρέπει το ελικόπτερο να είναι στον αέρα σε διάστημα είκοσι λεπτών έως μισή ώρα.
Γιατί είναι αναισθησιολόγος ο γιατρός;
Στην ιατρική ομάδα περιλαμβάνεται ο γιατρός του ΕΚΑΒ, κι ένας διασώστης-νοσηλευτής του ΕΚΑΒ. Στο ΕΚΑΒ μπορούν να υπηρετούν κι άλλες ειδικότητες γιατρών όπως καρδιολόγοι, παθολόγοι, γενικοί γιατροί, ορθοπεδικοί, γενικοί χειρουργοί. Όλοι αυτοί έχουν εκπαιδευτεί στην επείγουσα προ-νοσοκομειακή ιατρική. Η εκπαίδευση των αναισθησιολόγων, κατά την ειδικότητά τους, κατά τεκμήριο τους παρέχει τα περισσότερα εφόδια για να αντιμετωπίσουν έναν βαριά ασθενή, οπουδήποτε κι αν βρίσκεται.
Τι πλήρωμα έχει το Super Puma όταν πηγαίνει για αεροδιακομιδή;
To Super Puma που βρίσκεται μόνιμα στη Ρόδο έχει πλήρωμα δύο πιλότους, έναν ιπτάμενο μηχανικό, τον γιατρό και στις αεροδιακομιδές υπάρχει ένας δύτης.
Ο δύτης γιατί;
Θα σας εξηγήσω. Πριν δύο με τρία χρόνια είχαμε κληθεί να παραλάβουμε έναν ασθενή με καρδιολογικό περιστατικό από την Κάρπαθο. Κατά τη διάρκεια της πτήσης από τη Ρόδο οι πιλότοι παίρνουν εντολή από το ΓΕΑ να μεταβούν για έρευνα-διάσωση ναυαγού από εμπορικό πλοίο ανοιχτά της Ρόδου. Τότε μετέβη άλλο πτητικό μέσο και συγκεκριμένα στην περίπτωση της Καρπάθου η οποία έχει αεροδρόμιο πήγε το C130, παρέλαβε τον ασθενή και το Super Puma μετέβη για έρευνα-διάσωση ανοιχτά της Ρόδου. Γι αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει ο δύτης. Η ετοιμότητα του Super Puma είναι υψηλή για οποιαδήποτε περίσταση είτε αεροδιακομιδής ασθενούς είτε έρευνας-διάσωσης.
Η διαφορά του με το C130 ποια είναι;
Το C130 είναι αεροπλάνο και θα σηκωθεί από την Αθήνα με δική του ιατρική ομάδα να έρθει στη Ρόδο για να παραλάβει ασθενή και να τον μεταφέρει σε νοσοκομείο της Αθήνας. Το Super Puma είναι ελικόπτερο. Η Ρόδος αποτελεί την δεύτερη βάση από τις δύο βάσεις αεροδιακομιδών στη χώρα, με ελικόπτερο. Από τη Ρόδο πηγαίνει και σε μικρά νησιά, ακόμα και των Κυκλάδων για να μεταφέρει ασθενή είτε στο Νοσοκομείο της Ρόδου, είτε στα δύο νοσοκομεία της Κρήτης.
Πηγαίνετε και στις Κυκλάδες;
Βεβαίως! Πριν δύο χρόνια κληθήκαμε να πάμε στην Αμοργό να μεταφέρουμε στο Νοσοκομείο της Ρόδου γυναίκα που είχε μπει στη διαδικασία του τοκετού. Το Super Puma από την Αθήνα δεν μπορούσε να προσεγγίσει στην Αμοργό λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών.
Τις αναταράξεις, τον κακό καιρό, πως τον αντιμετωπίζετε;
Καταλαβαίνετε ότι η ιατρική φροντίδα στον περιορισμένο χώρο του ελικοπτέρου και με μεγάλες αναταράξεις είναι δύσκολη. Δεν μπορείς να κρατήσεις την ισορροπία σου αρκετή ώρα, μπορεί να πάθεις ακόμα και ναυτία. Εάν οι καιρικές συνθήκες είναι ομαλές είναι καλύτερα, αλλά πάντα υπάρχει ο δυνατός θόρυβος των μηχανών.
Η δική σας δουλειά ποια είναι κατά τη διάρκεια της πτήσης;
Η δουλειά του γιατρού είναι να συνδέσει τον ασθενή με τα μηχανήματα (μόνιτορ), για να παρακολουθήσει τις ζωτικές λειτουργίες του, να χορηγήσει φάρμακα είτε ενδοφλέβια είτε με ορούς, να υποστηρίξει την αναπνοή του εφόσον είναι διασωληνωμένος με μηχάνημα αναπνευστικό (αναπνευστήρα). Η καμπίνα του Super Puma εκείνη την ώρα γίνεται μονάδα εντατικής θεραπείας.
Τι διάρκεια έχει συνήθως το ταξίδι;
Για τα μακρινότερα νησιά όπως η Πάτμος κι η Κάρπαθος το ταξίδι, μαζί με την επιστροφή στη Ρόδο, διαρκεί περίπου δύο ώρες. Εάν οι καιρικές συνθήκες είναι δύσκολες ο χρόνος πτήσης μπορεί ακόμα και να διπλασιαστεί. Για την Κρήτη η απόσταση από τη Ρόδο, μετ΄ επιστροφής, με καλές καιρικές συνθήκες είναι γύρω στις τρεις με τρεισήμισι ώρες. Πριν τέσσερις μέρες με τον άνεμο χρειαστήκαμε μία ώρα και σαράντα πέντε λεπτά για να επιστρέψουμε από τη Λέρο όταν συνήθως κάνουμε πενήντα με εξήντα λεπτά. Ο αέρας μας έσπρωχνε ανάποδα ενώ μας είχε πιάσει κι η νύχτα. Ο αέρας αυξάνει το χρόνο πτήσης.
Πόσο συχνά γίνονται αεροδιακομιδές;
Κάνουμε περίπου δέκα με δεκαπέντε αεροδιακομιδές τον μήνα. Το χρόνο γύρω στις 130 με 160.
Βλέπετε να κάνουμε οικονομία αυτό τον καιρό, λόγω κρίσης;
Θα έλεγα πως δεν έχω διαπιστώσει κάτι τέτοιο. Οι πολίτες δεν πρέπει να ανησυχούν διότι παρά την οικονομική κρίση αν πρέπει να σηκωθεί το Super Puma, θα σηκωθεί.
Θυμάστε περιστατικό όπου παίζατε με τα λεπτά για τη ζωή του αρρώστου;
Μία 30χρονη κοπέλα, από νησί του Βορείου Αιγαίου η οποία αιμορραγούσε από το πεπτικό και λόγω του ότι άργησαν να την εξετάσουν γιατροί ο αιματοκρίτης της έπεσε σε πολύ χαμηλά επίπεδα! Χρειάστηκε άμεση μεταφορά της στο νοσοκομείο της Ρόδου, για άμεση μετάγγιση. Την φέραμε σε πολύ κακή κατάσταση, αλλά ζωντανή. Πρόλαβε, μεταγγίστηκε και όλα πήγαν καλά, κι εδώ πρέπει να τονίσουμε πόσο σημαντικό είναι να έχει επάρκεια αίματος το νοσοκομείο της Ρόδου.
Υπήρξαν περιπτώσεις που πήγατε και δεν προλάβατε;
Ελάχιστες περιπτώσεις, κι αυτό επειδή ήταν τόσο βαριά ο ασθενής που πήγαμε και διαπιστώσαμε απλά τον θάνατό του. Δεν ήταν όμως θέμα χρόνου, αλλά είχε σχέση με τη βαριά κατάσταση του.
Γεννητούρια είχατε μέσα στο ελικόπτερο;
Έχω μεταφέρει επίτοκες που βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο του τοκετού, αλλά το ευχάριστο γεγονός να ξεγεννήσω εγώ μέσα στο ελικόπτερο δεν μου συνέβη! Ακόμα τουλάχιστον.
Θυμάστε κάποια περίπτωση που σας συγκίνησε;
Θυμάμαι την περίπτωση της διακομιδής ενός 6χρονου παιδιού, σοβαρά τραυματισμένου στο κεφάλι από τροχαίο, το οποίο έπρεπε να μεταφερθεί στη Ρόδο από νησί του Βορείου συγκροτήματος. Έπρεπε να μεταφερθεί στην Αθήνα, αλλά η προσέγγιση μπορούσε να γίνει μόνο από ελικόπτερο. Πήγαμε με πολύ κακές καιρικές συνθήκες και ελλιπές πλήρωμα, χωρίς διασώστη-νοσηλευτή και πέταξε τελικά μαζί μας η μητέρα του παιδιού, που έτυχε να είναι κι εκείνη γιατρός! Το παιδί μεταφέρθηκε στην Κω και ακολούθως με αεροπλάνο C130 στην Αθήνα όπου κι έγινε καλά. Ήταν μάλιστα τόσο κακός ο καιρός που δεν γυρίσαμε στη βάση της Ρόδου εκείνο το βράδυ παρά μείναμε στην Κω. Πρέπει να σας πω ότι μέσα στην ένταση που έχουμε ώστε να σωθεί ο άρρωστος προσπαθούμε να διατηρούμε μια συναισθηματική απόσταση από το γεγονός.
Εκείνοι που σας περιμένουν και κοιτούν με αγωνία τον ουρανό, να φανεί το ελικόπτερο;
Είναι συγκινητικές οι εκδηλώσεις που βλέπουμε ορισμένες φορές όταν φτάνουμε.
Και φίλοι μου, από μικρά αλλά και μεγαλύτερα νησιά μου έχουν περιγράψει την συγκίνησή τους όταν βλέπουν το ελικόπτερο να εμφανίζεται για να παραλάβει ασθενή μέσα στη νύχτα ή μέσα στις βροχές και τον άνεμο.
Έχετε φοβηθεί σε κάποιες τέτοιες περιπτώσεις;
Έχω φοβηθεί μερικές φορές νύχτα, με κακές καιρικές συνθήκες. Στο τέλος όμως όταν όλα πάνε καλά, μένει η ικανοποίηση ότι έκανες το καθήκον σου!
Πηγή: Η ΡΟΔΙΑΚΗ
Γράφει : Pοδούλα Λουλουδάκη
