Η Νέα Κάσος με αφορμή την 60ή επέτειο από την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στην Έλλαδα συνεχίζει τα αφιερώματα της.Σήμερα θα αναφερθούμε στον Κασιώτη ιατρό Νικόλαο Μαυρή ,πρώτο Γενικό Διοικητή της Δωδεκανήσου, αγωνιστή και λόγιο:
"Τα νησιά μας γιορτάζουν και φέτος τη μεγάλη ημέρα της Ενσωμάτωσης με την Ελλάδα. Γιορτάζουν την ελευθερία που μετά από 638 χρόνια σκλαβιάς ήρθε και αναζωογόνησε τον τόπο μας. Την ελευθερία που ήρθε μετά από τους αγώνες όλων των Δωδεκανησίων. Ο καθένας από το μετερίζι που βρισκόταν έκανε το καθήκον του -λίγοι ήταν αυτοί που αδιαφόρησαν και ακόμα λιγότεροι αυτοί που μήδισαν - ο αγρότης, ο ναυτικός, ο έμπορος, ο επιστήμονας όλοι με καρτερικότητα και αγωνιστικό πνεύμα πάλεψαν και περίμεναν τον ερχομό Της.
Αναμφίβολα στην προσπάθεια αυτή υπήρξαν οι άνθρωποι εκείνοι που πρωταγωνίστησαν, οι μπροστάρηδες, οι ηγετικές εκείνες προσωπικότητες, οι οποίες οδήγησαν την υπόθεση των νησιών μας στην ευτυχή κατάληξη.
Μια από τις πλέον εξέχουσες φυσιογνωμίες, από τους πρωταγωνιστές του αγώνα για την απελευθέρωση, και με σημαίνοντα ρόλο στη συνέχεια, υπήρξε ο Κασιώτης γιατρός Νικόλαος Μαυρής.
Στο αφιέρωμά μας αυτό στο Νικόλαο Μαυρή παραθέτουμε ένα σύντομο βιογραφικό του και το άρθρο που αυτός δημοσίευσε στην εφημερίδα «Εθνικός Κήρυκας» της Νέας Υόρκης, την ημέρα της Ενσωμάτωσης, στις 7 Μαρτίου του 1948.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Αναμφίβολα στην προσπάθεια αυτή υπήρξαν οι άνθρωποι εκείνοι που πρωταγωνίστησαν, οι μπροστάρηδες, οι ηγετικές εκείνες προσωπικότητες, οι οποίες οδήγησαν την υπόθεση των νησιών μας στην ευτυχή κατάληξη.
Μια από τις πλέον εξέχουσες φυσιογνωμίες, από τους πρωταγωνιστές του αγώνα για την απελευθέρωση, και με σημαίνοντα ρόλο στη συνέχεια, υπήρξε ο Κασιώτης γιατρός Νικόλαος Μαυρής.
Στο αφιέρωμά μας αυτό στο Νικόλαο Μαυρή παραθέτουμε ένα σύντομο βιογραφικό του και το άρθρο που αυτός δημοσίευσε στην εφημερίδα «Εθνικός Κήρυκας» της Νέας Υόρκης, την ημέρα της Ενσωμάτωσης, στις 7 Μαρτίου του 1948.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Νικόλαος Ν. Μαυρής γεννήθηκε στο Ζαγαζίκ της Αιγύπτου το 1899, γιος του γιατρού Γεωργίου Μαυρή από την Κάσο. Το 1918 γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, το 1925 ταξιδεύει στο Παρίσι και ειδικεύεται στην οφθαλμολογία, ενώ παρακολούθησε και μαθήματα φιλολογίας και νομικής στη Σορβόννη και στο Κάιρο.
Με την επιστροφή του Αίγυπτο ιδρύει την «Κεντρική Επιτροπή Δωδεκανησίων Αιγύπτου » και γίνεται από τους πρωτεργάτες του αγώνα για την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα. Παράλληλα ασχολείται με λαογραφικά και ιστορικά θέματα της αγαπημένης του Κάσου.
Το 1935 παντρεύεται την Ιουλία Νικολάου κόρη κασιώτη εφοπλιστή και πατριώτη και από το γάμο αυτό αποκτά τέσσερα παιδιά.
Από το 1936 εγκαθίσταται οικογενειακώς στην Αθήνα, όπου εκτός από την άσκηση του επαγγέλματος του οφθαλμιάτρου, είναι ο Πρόεδρος του «Κεντρικού Δωδεκανησιακού Συλλόγου Αθηνών» ενώ συνεργάζεται με εγκυκλοπαίδειες για θέματα των Δωδεκανήσων, της Βιβλιογραφίας κλπ.
Στη συνέχεια βρίσκεται στο Παρίσι και με την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου φεύγει για την Αμερική, όπου συνδέεται με τον διάσημο καρκινολόγο Γεώργιο Παπανικολάου. Διδάσκει μαθήματα νεοελληνικής λογοτεχνίας σε Πανεπιστήμια των Η.Π.Α. και εκδίδει το περιοδικό Βυζαντινά-Μεταβυζαντινά.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες οι αγώνες του για την απελευθέρωση των Δωδεκανήσων εντάθηκαν ακόμη περισσότερο. Ιδρύει το «Εθνικό Δωδεκανησιακό Συμβούλιο» και δημοσιεύει άρθρα, ενώ εκδίδει βιβλία για την ενημέρωση της κοινής γνώμης για το ζήτημα των Δωδεκανήσων.
Αξίζει να αναφέρουμε τη διαμάχη του με τον Ιταλό κόμη Sforza για την ελληνικότητα των Δωδεκανήσων και ότι η έκδοση του γνωστού φυλλαδίου « Sforza contra Sforza » που κυκλοφόρησε κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, ανάγκασε τον ίδιο τον Sforza να παραδεχθεί την ελληνικότητα των νήσων.
Πρωτοστάτησε μαζί με το Μανόλη Αθανασιάδη στην ίδρυση του Greek War Relief (Ελληνοαμερικανική Πολεμική Περίθαλψη) και εργάσθηκε για την ίδρυση της Επιτροπής για την Ανασυγκρότηση της Ελλάδας, πρόεδρος της Επιτροπής ήταν ο παγκόσμια γνωστός Έλληνας γιατρός καθηγητής του Columbia Γεώργιος Παπανικολάου και Γραμματέας της ο Νικόλαος Μαυρής.
Μετά την ευτυχή κατάληξη του αγώνα και με την έγκριση όλων των κομμάτων διορίζεται πρώτος Πολιτικός Γενικός Διοικητής Δωδεκανήσου στις 5 Μαΐου 1948. Παραιτήθηκε στις αρχές του 1950, για να πάρει μέρος στις πρώτες βουλευτικές εκλογές της 5 ης Μαρτίου του 1950 με δικό του συνδυασμό, την «Ανεξάρτητον Πολιτικήν Ένωσιν Δωδεκανήσου» χωρίς να εκλεγεί. Στις εκλογές της 9 ης Σεπτεμβρίου του 1951 εκλέχτηκε βουλευτής Δωδεκανήσου με τον «Ελληνικόν Συναγερμόν» του Αλέξ. Παπάγου. Διετέλεσε ξανά Γενικός Διοικητής Δωδεκανήσου την περίοδο Δεκέμβριος 1952 - Απρίλιος 1954.
Μετά τη λήξη της θητείας του εγκαταστάθηκε στην Αθήνα χωρίς ποτέ να ξεχάσει τα Δωδεκάνησα και να παύσει να αγωνίζεται γι' αυτά. Ιδρύει το Σύλλογο Κασίων. Βιβλιοθήκη στην Κάσο, όπου δωρίζει πολλά βιβλία.
Είναι Πρόεδρος της «Δωδεκανησιακής Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας» και εκδίδει το μοναδικό και μνημειώδες έργο, όχι μόνο για τα Δωδεκάνησα αλλά και για όλη την Ελλάδα «Δωδεκανησιακή Βιβλιογραφία» σε δύο τόμους, ενώ μέχρι σήμερα παραμένει ανέκδοτος ο τρίτος τόμος.
Η αγάπη του για τη βιβλιογραφία τον ανέδειξε ως τον πρωτοπόρο και κορυφαίο του είδους, με αποτέλεσμα τη βράβευσή του από την Ακαδημία Αθηνών. Πρωταγωνιστεί στην ίδρυση της Βιβλιογραφικής Εταιρείας της Ελλάδος.
Πέθανε στις 3 Νοεμβρίου του 1978, αφήνοντας πίσω του τεράστιο και ανεκτίμητο συγγραφικό έργο, μεγάλο μέρος του οποίου δυστυχώς είναι ακόμα ανέκδοτο.
Με την επιστροφή του Αίγυπτο ιδρύει την «Κεντρική Επιτροπή Δωδεκανησίων Αιγύπτου » και γίνεται από τους πρωτεργάτες του αγώνα για την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα. Παράλληλα ασχολείται με λαογραφικά και ιστορικά θέματα της αγαπημένης του Κάσου.
Το 1935 παντρεύεται την Ιουλία Νικολάου κόρη κασιώτη εφοπλιστή και πατριώτη και από το γάμο αυτό αποκτά τέσσερα παιδιά.
Από το 1936 εγκαθίσταται οικογενειακώς στην Αθήνα, όπου εκτός από την άσκηση του επαγγέλματος του οφθαλμιάτρου, είναι ο Πρόεδρος του «Κεντρικού Δωδεκανησιακού Συλλόγου Αθηνών» ενώ συνεργάζεται με εγκυκλοπαίδειες για θέματα των Δωδεκανήσων, της Βιβλιογραφίας κλπ.
Στη συνέχεια βρίσκεται στο Παρίσι και με την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου φεύγει για την Αμερική, όπου συνδέεται με τον διάσημο καρκινολόγο Γεώργιο Παπανικολάου. Διδάσκει μαθήματα νεοελληνικής λογοτεχνίας σε Πανεπιστήμια των Η.Π.Α. και εκδίδει το περιοδικό Βυζαντινά-Μεταβυζαντινά.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες οι αγώνες του για την απελευθέρωση των Δωδεκανήσων εντάθηκαν ακόμη περισσότερο. Ιδρύει το «Εθνικό Δωδεκανησιακό Συμβούλιο» και δημοσιεύει άρθρα, ενώ εκδίδει βιβλία για την ενημέρωση της κοινής γνώμης για το ζήτημα των Δωδεκανήσων.
Αξίζει να αναφέρουμε τη διαμάχη του με τον Ιταλό κόμη Sforza για την ελληνικότητα των Δωδεκανήσων και ότι η έκδοση του γνωστού φυλλαδίου « Sforza contra Sforza » που κυκλοφόρησε κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, ανάγκασε τον ίδιο τον Sforza να παραδεχθεί την ελληνικότητα των νήσων.
Πρωτοστάτησε μαζί με το Μανόλη Αθανασιάδη στην ίδρυση του Greek War Relief (Ελληνοαμερικανική Πολεμική Περίθαλψη) και εργάσθηκε για την ίδρυση της Επιτροπής για την Ανασυγκρότηση της Ελλάδας, πρόεδρος της Επιτροπής ήταν ο παγκόσμια γνωστός Έλληνας γιατρός καθηγητής του Columbia Γεώργιος Παπανικολάου και Γραμματέας της ο Νικόλαος Μαυρής.
Μετά την ευτυχή κατάληξη του αγώνα και με την έγκριση όλων των κομμάτων διορίζεται πρώτος Πολιτικός Γενικός Διοικητής Δωδεκανήσου στις 5 Μαΐου 1948. Παραιτήθηκε στις αρχές του 1950, για να πάρει μέρος στις πρώτες βουλευτικές εκλογές της 5 ης Μαρτίου του 1950 με δικό του συνδυασμό, την «Ανεξάρτητον Πολιτικήν Ένωσιν Δωδεκανήσου» χωρίς να εκλεγεί. Στις εκλογές της 9 ης Σεπτεμβρίου του 1951 εκλέχτηκε βουλευτής Δωδεκανήσου με τον «Ελληνικόν Συναγερμόν» του Αλέξ. Παπάγου. Διετέλεσε ξανά Γενικός Διοικητής Δωδεκανήσου την περίοδο Δεκέμβριος 1952 - Απρίλιος 1954.
Μετά τη λήξη της θητείας του εγκαταστάθηκε στην Αθήνα χωρίς ποτέ να ξεχάσει τα Δωδεκάνησα και να παύσει να αγωνίζεται γι' αυτά. Ιδρύει το Σύλλογο Κασίων. Βιβλιοθήκη στην Κάσο, όπου δωρίζει πολλά βιβλία.
Είναι Πρόεδρος της «Δωδεκανησιακής Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας» και εκδίδει το μοναδικό και μνημειώδες έργο, όχι μόνο για τα Δωδεκάνησα αλλά και για όλη την Ελλάδα «Δωδεκανησιακή Βιβλιογραφία» σε δύο τόμους, ενώ μέχρι σήμερα παραμένει ανέκδοτος ο τρίτος τόμος.
Η αγάπη του για τη βιβλιογραφία τον ανέδειξε ως τον πρωτοπόρο και κορυφαίο του είδους, με αποτέλεσμα τη βράβευσή του από την Ακαδημία Αθηνών. Πρωταγωνιστεί στην ίδρυση της Βιβλιογραφικής Εταιρείας της Ελλάδος.
Πέθανε στις 3 Νοεμβρίου του 1978, αφήνοντας πίσω του τεράστιο και ανεκτίμητο συγγραφικό έργο, μεγάλο μέρος του οποίου δυστυχώς είναι ακόμα ανέκδοτο.
[Εθνικός Κήρυξ Νέας Υόρκης 7 ης Μαρτίου 1948]
"Είναι μεγάλος ιστορικός σταθμός η ημέρα η σημερινή εις την μακραίωνα Ελληνικήν ιστορία. Σήμερα και τυπικώς πλέον αποδίδεται δικαιοσύνη στον μαρτυρικό λαό, ο οποίος ξαναβρίσκει την ελευθερία του ύστερα από έξη και πλέον αιώνες. 637 χρόνια σκλαβιάς δεν είναι βάρος που θα μπορούσαν να σηκώσουν εύκολα πολλοί λαοί. Μόνον μερικές φυλές ξεχωριστές σαν την Ελληνική έχουν την δύναμι όχι μόνον να αντέχουν στις εθνικές των περιπέτειες, αλλά και να βγαίνουν μέσα από τις δοκιμασίες των δυναμικώτερες και ζωντανώτερες . Ευλογημένη ας είναι η ώρα αυτή και όλοι μαζί οι Πανέλληνες ευλαβικά και με κατάνυξι ας δοξάσωμεν τον Θεόν ο οποίος μας ηξίωσε να ίδωμεν ημείς πραγματοποιούμενον το όνειρον τόσων γενεών και ας ευχηθώμεν αυτό το γεγονός να γίνη η απαρχή της πραγματοιήσεως όλων των δικαίων πόθων της Φυλής μας.
Ιδιαιτέρως ημείς οι Δωδεκανήσιοι ευχαριστούμεν τον Θεόν, διότι μας έδωκε την δύναμιν, παρά τας πιέσεις και τα μαρτύρια, να μείνωμεν πιστοί εις την ιεράν Θρησκείαν των πατέρων μας και να παραδώσωμεν σήμερον εις τους μεταγενεστέρους Ελληνικήν την Δωδεκάνησον, όπως μας την παρέδωσαν οι πατέρες μας, πριν από τρισήμιση χρόνια, Ελληνικήν και μόνον Ελληνικήν.
Την ώραν αυτήν της χαράς μας δεν λησμονούμεν τι οφείλομεν προς το φιλοδίκαιον Αμερικανικόν Έθνος και την Κυβέρνησίν του και προς τους άλλους Μεγάλους Συμμάχους μας.
Με βαθείαν επίσης ευγνωμοσύνην ενθυμούμεθα όλους εκείνους οι οποίοι εδώ και παντού, Έλληνες και Φιλέλληνες, ειργάσθησαν, ηγωνίσθησαν, εδεινοπάθησαν ή εθυσιάσθησαν διά τη Δωδεκανησιακήν ελευθερίαν.
Ναι! Η Ελληνική Δωδεκάνησος γίνεται και πάλιν επισήμως Ελληνική.
Το σημερινόν όμως τέρμα του απελευθερωτικού αγώνος αποτελεί ταυτοχρόνως και την απαρχήν μιας νέας προσπαθείας, εις την οποίαν οι Δωδεκανήσιοι καλούνται και πάλιν να εργασθούν. Να εργασθούν διά την ανασύνταξιν και ανοικοδόμησιν της Δωδεκανήσου. Η μακρά αυτή σκλαβιά και ιδίως τα τελευταία αυτά χρόνια επεσώρευσαν άπειρα προβλήματα, τα οποία ημείς κυρίως οι Δωδεκανήσιοι πρέπει να αντιμετωπίσωμεν. Και όπως ακριβώς με αξιέπαινη αλληλεγγύη και κατανόηση εργασθήκαμεν όλοι από κοινού διά την απελευθέρωσιν των Νησιών μας, έτσι και πάλι δια να ημπορέσωμε να επιτύχωμε πρέπει με την ίδια αγάπη και ομόνοια να συνενώσωμε τας δυνάμεις μας και να αναλάβωμε τον νέον αγώνα, εις τον οποίον μας καλεί η Δωδεκάνησος, τον αγώνα δηλαδή για έργα ειρηνικά, έργα προόδου, έργα πολιτισμού.
Ήδη δε αφού υποσχεθούμεν εις εαυτούς και αλλήλους, ότι δεν θα ολιγωρήσωμεν και εις αυτόν τον αγώνα, ας μεταφερθούμεν και ημείς νοερώς κάτω εκεί εις το ιστορικόν Αιγαίον, διά να παρακολουθήσωμεν με τα μάτια της ψυχής μας την αναστάσιμη ακολουθία, που τελείται εις τα αγιασμένα χώματα των Νησιών μας, κάτω από τις θριαμβευτικές αψίδες, κοντά στα ηρώα και τα τεμένη που σκιάζει σήμερα η ευεργετική σκιά της κυανολεύκου.
Στην πανίερη αυτή μυσταγωγία δεν συμμετέχουν μόνον όλοι εκείνοι οι οποίοι αφού καρτερικά επί χρόνια επροσκύνησαν της Πατρίδος των τα πάθη αντικρύζουν τώρα και την ένδοξον της ανάστασιν, αλλά και όλες οι περασμένες Δωδεκανησιακές γενεές συμμετέχουν εις τον εορτασμόν του μεγάλου αυτού εθνικού μας Πάσχα.
Και να! Από τη μια μεριά ο Ιπποκράτης και ο Κλεόβουλος, η Ήριννα και ο Απελλής, ο Επίχαρμος και ο Διαγόρας. Και να από την άλλη ο Ξάνθος της Φιλικής Εταιρείας, ο Πατριάρχης Θεόφιλος, ο Θέμελης, οι στολοκαύτες της Κάσου και όλοι οι Δωδεκανήσιοι όσοι έπεσαν το 21 και από τα κόκκαλα των οποίων, όπως και των άλλων Ελλήνων, είναι βγαλμένη η Ελληνική ελευθερία.
Όλοι αυτοί μαζί με τους άλλους Δωδεκανήσιους μάρτυρας, σαν τον Παπα-Λουκά που ελογχίσθη από τους Ιταλούς μέσα στην εκκλησία το Πάσχα του 1919, όλοι αυτοί ανταλλάσσουν τώρα τον αναστάσιμον ασπασμόν με τους νεώτερους Δωδεκανησίους, σαν τον Διάκο και τον Ορφανίδη, τους ηρωικούς αυτούς νεκρούς της Πίνδου, με τους Δωδεκανησίους που εσκοτώθησαν εις το Αλαμέϊν και το Ρίμινι, και με όλους εκείνους που εχάθησαν σ' όλες τις θάλασσες και τους ωκεανούς της γης για την ελευθερία του κόσμου.
Εμπρός σε όλες τις σεπτές μορφές που απαρτίζουν το εθνικόν εικονοστάσιον της Δωδεκανήσου, οι Δώδεκα μέχρι χθες σκλαβωμένες Νύμφες του Αιγαίου, γελαστές και χαρούμενες εορτάζουν τον λυτρωμό τους.
Κουρασμένες από τον αγώνα, πληγωμένες από των βαρβάρων τα χτυπήματα, πονεμένες και παραπονεμένες, αλλά με άθικτη την ψυχική των δύναμι, με αμείωτον την ηθικήν των πίστιν, και με άσβεστη την προαιώνια λαχτάρα των, κατευθύνονται ανεμπόδιστα πλέον προς την στοργική και θερμή αγκαλιά της Μεγάλης μας Μητέρας, ψιθυρίζουσαι τους στίχους του ποιητού.
"Είναι μεγάλος ιστορικός σταθμός η ημέρα η σημερινή εις την μακραίωνα Ελληνικήν ιστορία. Σήμερα και τυπικώς πλέον αποδίδεται δικαιοσύνη στον μαρτυρικό λαό, ο οποίος ξαναβρίσκει την ελευθερία του ύστερα από έξη και πλέον αιώνες. 637 χρόνια σκλαβιάς δεν είναι βάρος που θα μπορούσαν να σηκώσουν εύκολα πολλοί λαοί. Μόνον μερικές φυλές ξεχωριστές σαν την Ελληνική έχουν την δύναμι όχι μόνον να αντέχουν στις εθνικές των περιπέτειες, αλλά και να βγαίνουν μέσα από τις δοκιμασίες των δυναμικώτερες και ζωντανώτερες . Ευλογημένη ας είναι η ώρα αυτή και όλοι μαζί οι Πανέλληνες ευλαβικά και με κατάνυξι ας δοξάσωμεν τον Θεόν ο οποίος μας ηξίωσε να ίδωμεν ημείς πραγματοποιούμενον το όνειρον τόσων γενεών και ας ευχηθώμεν αυτό το γεγονός να γίνη η απαρχή της πραγματοιήσεως όλων των δικαίων πόθων της Φυλής μας.
Ιδιαιτέρως ημείς οι Δωδεκανήσιοι ευχαριστούμεν τον Θεόν, διότι μας έδωκε την δύναμιν, παρά τας πιέσεις και τα μαρτύρια, να μείνωμεν πιστοί εις την ιεράν Θρησκείαν των πατέρων μας και να παραδώσωμεν σήμερον εις τους μεταγενεστέρους Ελληνικήν την Δωδεκάνησον, όπως μας την παρέδωσαν οι πατέρες μας, πριν από τρισήμιση χρόνια, Ελληνικήν και μόνον Ελληνικήν.
Την ώραν αυτήν της χαράς μας δεν λησμονούμεν τι οφείλομεν προς το φιλοδίκαιον Αμερικανικόν Έθνος και την Κυβέρνησίν του και προς τους άλλους Μεγάλους Συμμάχους μας.
Με βαθείαν επίσης ευγνωμοσύνην ενθυμούμεθα όλους εκείνους οι οποίοι εδώ και παντού, Έλληνες και Φιλέλληνες, ειργάσθησαν, ηγωνίσθησαν, εδεινοπάθησαν ή εθυσιάσθησαν διά τη Δωδεκανησιακήν ελευθερίαν.
Ναι! Η Ελληνική Δωδεκάνησος γίνεται και πάλιν επισήμως Ελληνική.
Το σημερινόν όμως τέρμα του απελευθερωτικού αγώνος αποτελεί ταυτοχρόνως και την απαρχήν μιας νέας προσπαθείας, εις την οποίαν οι Δωδεκανήσιοι καλούνται και πάλιν να εργασθούν. Να εργασθούν διά την ανασύνταξιν και ανοικοδόμησιν της Δωδεκανήσου. Η μακρά αυτή σκλαβιά και ιδίως τα τελευταία αυτά χρόνια επεσώρευσαν άπειρα προβλήματα, τα οποία ημείς κυρίως οι Δωδεκανήσιοι πρέπει να αντιμετωπίσωμεν. Και όπως ακριβώς με αξιέπαινη αλληλεγγύη και κατανόηση εργασθήκαμεν όλοι από κοινού διά την απελευθέρωσιν των Νησιών μας, έτσι και πάλι δια να ημπορέσωμε να επιτύχωμε πρέπει με την ίδια αγάπη και ομόνοια να συνενώσωμε τας δυνάμεις μας και να αναλάβωμε τον νέον αγώνα, εις τον οποίον μας καλεί η Δωδεκάνησος, τον αγώνα δηλαδή για έργα ειρηνικά, έργα προόδου, έργα πολιτισμού.
Ήδη δε αφού υποσχεθούμεν εις εαυτούς και αλλήλους, ότι δεν θα ολιγωρήσωμεν και εις αυτόν τον αγώνα, ας μεταφερθούμεν και ημείς νοερώς κάτω εκεί εις το ιστορικόν Αιγαίον, διά να παρακολουθήσωμεν με τα μάτια της ψυχής μας την αναστάσιμη ακολουθία, που τελείται εις τα αγιασμένα χώματα των Νησιών μας, κάτω από τις θριαμβευτικές αψίδες, κοντά στα ηρώα και τα τεμένη που σκιάζει σήμερα η ευεργετική σκιά της κυανολεύκου.
Στην πανίερη αυτή μυσταγωγία δεν συμμετέχουν μόνον όλοι εκείνοι οι οποίοι αφού καρτερικά επί χρόνια επροσκύνησαν της Πατρίδος των τα πάθη αντικρύζουν τώρα και την ένδοξον της ανάστασιν, αλλά και όλες οι περασμένες Δωδεκανησιακές γενεές συμμετέχουν εις τον εορτασμόν του μεγάλου αυτού εθνικού μας Πάσχα.
Και να! Από τη μια μεριά ο Ιπποκράτης και ο Κλεόβουλος, η Ήριννα και ο Απελλής, ο Επίχαρμος και ο Διαγόρας. Και να από την άλλη ο Ξάνθος της Φιλικής Εταιρείας, ο Πατριάρχης Θεόφιλος, ο Θέμελης, οι στολοκαύτες της Κάσου και όλοι οι Δωδεκανήσιοι όσοι έπεσαν το 21 και από τα κόκκαλα των οποίων, όπως και των άλλων Ελλήνων, είναι βγαλμένη η Ελληνική ελευθερία.
Όλοι αυτοί μαζί με τους άλλους Δωδεκανήσιους μάρτυρας, σαν τον Παπα-Λουκά που ελογχίσθη από τους Ιταλούς μέσα στην εκκλησία το Πάσχα του 1919, όλοι αυτοί ανταλλάσσουν τώρα τον αναστάσιμον ασπασμόν με τους νεώτερους Δωδεκανησίους, σαν τον Διάκο και τον Ορφανίδη, τους ηρωικούς αυτούς νεκρούς της Πίνδου, με τους Δωδεκανησίους που εσκοτώθησαν εις το Αλαμέϊν και το Ρίμινι, και με όλους εκείνους που εχάθησαν σ' όλες τις θάλασσες και τους ωκεανούς της γης για την ελευθερία του κόσμου.
Εμπρός σε όλες τις σεπτές μορφές που απαρτίζουν το εθνικόν εικονοστάσιον της Δωδεκανήσου, οι Δώδεκα μέχρι χθες σκλαβωμένες Νύμφες του Αιγαίου, γελαστές και χαρούμενες εορτάζουν τον λυτρωμό τους.
Κουρασμένες από τον αγώνα, πληγωμένες από των βαρβάρων τα χτυπήματα, πονεμένες και παραπονεμένες, αλλά με άθικτη την ψυχική των δύναμι, με αμείωτον την ηθικήν των πίστιν, και με άσβεστη την προαιώνια λαχτάρα των, κατευθύνονται ανεμπόδιστα πλέον προς την στοργική και θερμή αγκαλιά της Μεγάλης μας Μητέρας, ψιθυρίζουσαι τους στίχους του ποιητού.
"Άνοιξε, μάνα μας γλυκειά, την άφθαρτη καρδιά σου.
Κι αγκάλιασε μας τα φτωχά,τα μαύρα τα παιδιά σου.
Σφίξε μας μάνα σφίξε μας και δως μας την ευχή σου.
Να σβύση κάθε μας πληγή μ' ένα θερμό φιλί σου."
(Τα στοιχεία αντλήθηκαν απο την Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ρόδου)Παρακάτω παραθέτουμε και δύο φωτογραφίες από το μετάλλιο που δώθηκε σε όλα τα νησιά των Δωδεκανήσων από το "ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ" με αφορμή την ύψωση της Ελληνικής σημαίας στο Μύλο του Μικρού(πίσω από το ΑΝΟΚ) από τον ναύαρχο Περικλή Ιωαννιδη(Ευχαριστούμε για την ευγενική παραχώρηση των φωτογραφιών τον κ.Φραγκίσκο Σοίλη)
