Τρίτη 14 Μαΐου 2013

Κάρπαθος. Το συνέδριο έληξε, περιμένει την καλοκαιρινή σεζόν με ρεφενέ βενζίνη και φιλότιμες ιατρικές συμβουλές - Του Μανώλη Δημελλά

Τη Κυριακή 12 Μαϊου, ολοκληρώθηκε το τέταρτο συνέδριο Καρπαθιακής λαογραφίας που πραγματοποιήθηκε στην Κάρπαθο. Εξήντα μοναδικές ανακοινώσεις, κάθε μια ιδιαίτερη, με ξεχωριστό ενδιαφέρον, οι σύνεδροι κατέγραψαν και έφεραν σε κοινή θέα λεπτομέρειες του σπάνιου πολιτισμού της Καρπάθου. Ξεχώρισα τον πολυτάλαντο, Καρπάθιο εικαστικό καλλιτέχνη, Μάνο Αναστασιάδη που με αφορμή το ολόφρεσκο λεύκωμα του, με φωτογραφίες της Ολύμπου από το 1970 μέχρι σήμερα, έκανε μια σπουδαία και διαφωτιστική παρουσίαση, τόσο για την καταγραφή του, όσο και για την ίδια την έννοια φωτογραφίας, αλλά και του δημιουργού της. Ο Μάνος Αναστασιάδης δεν υπογράφει το θέμα του, όμωςε δεν χάνει ευκαιρία, σαν δάσκαλος, να εξηγήσει πως το θέμα είναι που επιλέγει τον φωτογράφο και όχι το αντίστροφο.Τ Από την Κάσο, έφτασε ο καθηγητής Θεολογίας Μανώλης Περσελής, με θέμα τους κουρσάρους και τους πειρατές, στο ΙΗ΄και ΙΘ΄αιώνα, μας ταξίδεψε μέσα σε μύθους και ιστορίες, δίνοντας φτερά και αλμύρα στο μυαλό. Ενώ ο Κασσιώτης μαθηματικός, Γιώργος Μπαραλής, παθιασμένος κι αυτός με τον ξεχωριστό του τόπο, μας έφερε μια μελέτη για την λαική φαρμακοποιία της Κάσου. Μια σπουδαία έρευνα που συνεχίζει ακόμα, από την συνεργάτιδα του Ιωάννα Σταύρου. Ξεχωριστή και η παρουσίαση του Ολυμπίτικου γλεντιού, από τον Γιάννη Βασιλαράκη, που μέσα στα βαθειά βασανιστικά ερωτήματα και τις βιωματικές ψυχαναλυτικές απαντήσεις, είχε χώρο η συγκίνηση και τα έντονα συναισθήματα, αφού και ο ίδιος, ο Καρπάθιος καθηγητής, ζει τόσο έντονα, τα έθιμα νησί του. Ένας άλλος Ολυμπίτης, ο Γιώργος Τσαμπανάκης παρουσίασε τον ανέκδοτο παροιμιακό λόγο από το σπουδαίο χωριό του. Μια Ολυμπίτικη παροιμία, θα αναφέρω από την ομιλία του: «όλοι τρών ώστα να θέλου κι εμείς ώστα νά χουμε», έχει ενδιαδέρον ακόμη και το σχόλιο του ομιλητή, που μέσω της λαϊκης παροιμίας, δηλώνει την δύσκολη κατάσταση της χώρας μας. Ο ομότιμος καθηγητής στη σχολή αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, Δημήτρης Φιλιππίδης, παρουσίασε το θέμα των τελετουργιών συγκομιδής καρπού στην Όλυμπο της Καρπάθου. Μίλησε για την σχέση ανάμεσα στους κτηνοτρόφους και τους αγρότες, τις μετακινήσεις ανθρώπων και των κοπαδιών, στην Βόρεια Κάρπαθο και παραλλήλισε το όλο, ζωντανό σύστημα, σαν τις ακριβέστατες κινήσεις ενός «μπαλέτου». Η Χαλκιδαία αρχιτεκτόνισσα Βιργινία Σκιαδά, ολοκλήρωσε τις σπουδές της κοινωνικής ανθρωπολογίας στην Νέα Υόρκη, και επέλεξε την Όλυμπο της Καρπάθου, για να πραγματοποιήσει την τελική εργασία της. Περίεργος ο τίτλος για το θέμα της, «Από το Καβάι στο Chanel». Με έναν μαγικό τρόπο, φώτισε πλευρές και όψεις που δεν είχαμε σταθεί μέχρι τώρα, η Ολυμπίτικη γυναικεία φορεσιά και η μοναδικότητας της, ενώ από την άλλη η βιομηχανία που σαν οδοστρωτήρας σαρώνει κάθε διαφορετική άποψη και στάση, το τραγικό μεγαλείο της παγκοσμιοποίησης. Εξαιρετική και η εργασία του προέδρου του συνεδρίου, Μενετιάτη καθηγητή λαογραφίας Μηνά Αλεξιάδη, για τον μελετητή της Καρπάθου, Βαυαρού Ludwig Ross (1806-1859), που πέρασε από την νότια Κάρπαθο και πρώτος κατέγραψε ήθη και έθιμα του νησιού. Τέλος αξίζει να αναφέρουμε την παρουσία, αλλά και την εργασία του καθηγητή Μιχάλη Μερακλή, με θέμα «μια Καρπαθιά κυρία», ο σπουδαίος Έλληνας λαογράφος, κατέγραψε τη ζωή της Γεωργίας Κουμούτσου-Καβαλλάρο, από το χωριό Μενετές στην Πίζα της Ιταλίας. Το συνέδριο παρά της εξαιρετικές εργασίες που παρουσίασε, δεν κατάφερε να προσελκύσει και να γεμίσει την αίθουσα του μεγάλου ξενοδοχείου. Μοναχά η εναρκτήρια ημέρα έδειχνε ασφυκτικά γεμάτη, από παλμό και ζωή. Δείγμα της τόσο της οικονομικής συγκυρίας, αλλά και της χαμηλής προβολής του συνεδρίου στο νησί. Το συνέδριο έκλεισε δίχως θέματα και προβλήματα, η σκέψη και η αγωνία του προέδρου, Μηνά Αλεξιάδη, να μην συμβεί κάποια αναποδιά και όλα να γίνουν μέσα στο πλαίσιο του σχεδιασμένου προγράμματος επιβεβαιώθηκε. Στο νησί δεν υπάρχουν περιθώρια για ανατροπές προγραμμάτων, ούτε καν για μικρά λάθη, ζωντανό παράδειγμα ο Δημήτρης, ο γιός της Μενεδιάτισσας Πόπης Χατζιδάκη, που από μια πτώση, μέσα στο χωριό έσπασε το πόδι του. Από την Παρασκευή το βράδυ ξεκίνησε για το παιδί ένας ατελείωτος γολγοθάς, τελικά, έχοντας ευτυχώς, το όνομα του παππού του, πήρε το αεροπορικό του εισιτήριο, και ταξίδεψε το Σάββατο 11 Μαίου, με την απευθείας πτήση για Αθήνα. Στο κέντρο υγείας του νησιού, μετά την ακτινογραφία και την διαπίστωση του δύσκολου κατάγματος, σήκωσαν τα χέρια ψηλά και φώναξαν τον ιδιώτη γιατρό Σωκράτη Αντωνακάκη, έτρεξε κα έβαλε το πόδι του Δημήτρη σε νάρθηκα, η αναχώρηση από το νησί ήταν δεδομένη. Η Κάρπαθος ζει έντονα τα αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης, ακόμα καταφέρνει να έχει χορηγούς, εκείνους που την αγαπούν και προβάλλουν την ξεχωριστή της παράδοση ή βάζουν τη βενζίνη στο ασθενοφόρο, ως πότε όμως θα πληρώνουν, ενώ το επίσημο κράτος θα αποφεύγει να αντιμετωπίζει την πραγματικότητα και θα μιλά για βαριά βιομηχανία τουρισμού;