Αργά το βράδυ του περασμένου Σαββάτου το φορτηγό οχηματαγωγό «Τάλως» έφθασε στο λιμάνι της Κάσου. Παρέλαβε δύο φορτηγά αυτοκίνητα με 2.000 ζωντανά αμνοερίφια κτηνοτρόφων του νησιού, που προορίζονταν για την πασχαλινή αγορά της Κρήτης. Τα ζώα είχαν ξεμείνει στο νησί μετά την προσάραξη, την περασμένη εβδομάδα στο λιμενοβραχιόνα του νησιού, του πλοίου «Βιτσέντζος Κορνάρος», το οποίο μετέφερε 227 επιβάτες. Το επιβατηγό οχηματαγωγό παρέμεινε κολλημένο στα αβαθή του λιμανιού για τρεις ημέρες, λόγω κακοκαιρίας (8-9 μποφόρ). Μετά από απίστευτη ταλαιπωρία, κι αφού κάτοικοι του νησιού βοήθησαν με κάθε μέσο στην τροφοδοσία του πλοίου με τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης, οι επιβάτες, μεταξύ αυτών οικογένειες με μικρά παιδιά, συνέχισαν το μακρύ ταξίδι για την Ρόδο, την Κρήτη και τον Πειραιά.
Η προχθεσινή μεταφορά των ζώων με το «Τάλως» ήταν απλώς το συμβολικό κλείσιμο του τελευταίου επεισοδίου μιας πολύχρονης αμαρτωλής ιστορίας που αφορά στον ακτοπλοϊκό αποκλεισμό της Κάσου. Το «Βιτσέντζος Κορνάρος» επέστρεψε χθες, Κυριακή, στο νησί μετά από έλεγχο που έγινε από ειδικούς στα ύφαλα και τη διαπίστωση ότι είναι αξιόπλοο. Οι κάτοικοι αγωνιούν τώρα για το καλοκαίρι, μιλούν για ελλείψεις ειδών πρώτης ανάγκης και ακριβές τιμές προϊόντων λόγω των μεταφορικών εξόδων, και όλα αυτά σε μια ακτοπλοϊκή γραμμή επιδοτούμενη.
Η Ευαγγελία Μαυρικάκη, κάτοικος του ακριτικού νησιού των Δωδεκανήσων, ακουγόταν ανήσυχη στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής. Ζούσε στην Αθήνα και πριν από τέσσερα χρόνια, λόγω της κρίσης, αποφάσισε να επιστρέψει στο νησί. «Κάθε χρόνο ζούμε το ίδιο θρίλερ με την ακτοπλοϊκή σύνδεση. Το δρομολόγιο από τον Πειραιά διαρκεί 28 ώρες. Η ταλαιπωρία και η οργή των επιβατών του πλοίου που προσάραξε ήταν μεγάλη. Υπάρχει πρόβλημα με την τροφοδοσία των καταστημάτων, συχνά έχουμε ελλείψεις σε φάρμακα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης. Κι έπειτα, ο αποκλεισμός 2.000 αμνοεριφίων, λίγο έλειψε να τινάξει στον αέρα την τοπική οικονομία, η οποία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό και στην κτηνοτροφία» μου είπε.
Κάτοικοι που μίλησαν στο VICE με αφορμή την τριήμερη προσάραξη του «Βιτσέντζος Κορνάρος» στο λιμάνι της Κάσου ήταν οργισμένοι. Πολλοί έριχναν την ευθύνη στον καπετάνιο και θεωρούσαν αβάσιμες τις αναφορές ότι το λιμάνι είναι ακατάλληλο. «Δαπανήθηκαν 40 εκατ. ευρώ για τα έργα κατασκευής. Είτε λοιπόν τα λεφτά πήγαν στον πάτο είτε μας λένε ψέματα» σημείωναν.
Κατά τη διάρκεια της περιπέτειας εν πλω, το πλήρωμα παρείχε στους επιβάτες σίτιση, ενώ στο λιμάνι της Κάσου έφτασαν με ελικόπτερο Super Puma της Πολεμικής Αεροπορίας επιθεωρητές και δύο δύτες με εξοπλισμό. Οι κάτοικοι του νησιού στάθηκαν έμπρακτα στο πλευρό των αποκλεισμένων επιβατών. Από τους πρώτους δίπλα στο πλοίο έφτασε ο Χαμίντ, μετανάστης από την Αίγυπτο που είχε εργαστεί στη κατασκευή του λιμανιού και από το 2008 ζει μόνιμα στην Κάσο. «Εργάζομαι στο σούπερ μάρκετ του νησιού και έσπευσα να μεταφέρω τρόφιμα στους επιβάτες. Περπάτησα στον λιμενοβραχιόνα και έφτασα δίπλα στο πλοίο. Μου έριξαν ένα σχοινί και έδεσα σακούλες με τρόφιμα και τσιγάρα» μου είπε.
Τις επόμενες μέρες πολλοί ακόμη Κάσιοι βοήθησαν στην τροφοδοσία του πλοίου με βρεφικά είδη και φάρμακα, υπό αντίξοες καιρικές συνθήκες και χωρίς καμία βοήθεια,προσεγγίζοντάς το ακόμη και με σκάφος αναψυχής. Η Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου ενέκρινε δαπάνη 20.000 ευρώ για τα είδη διατροφής. Εντέλει, τρεις μέρες αργότερα το «Βιτσέντζος Κορνάρος» αποκολλήθηκε με ίδια μέσα και τη βοήθεια άλλων σκαφών. Το πλοίο αναχώρησε για τη Ρόδο με 163 επιβάτες. Οι υπόλοιποι 64, σοκαρισμένοι και ταλαιπωρημένοι, έμειναν στην Κάσο κι έφυγαν την επομένη με αεροπλάνο. Στο νησί παρέμεναν ως το περασμένο Σάββατο και περίπου δέκα φορτηγά.
Ο Φίλιππος Μαυρικάκης, κάτοικος του νησιού, είναι σήμερα συνταξιούχος ναυτικός. Μου μίλησε για τον ακτοπλοϊκό αποκλεισμό και για το υψηλό κόστος ειδών πρώτης ανάγκης, όταν βέβαια φθάνουν στο νησί (14 ευρώ το μοσχαρίσιο κρέας, 1 ευρώ τα πορτοκάλια κ.α. κι αυτά συνήθως κατώτερης ποιότητας). Ο ίδιος επισήμανε και μία ακόμη κρίσιμη παράμετρο, την επιδότηση του δρομολογίου και το κόστος των εισιτηρίων. «Μέχρι πέρυσι, δικαιούμουν να πληρώσω το μισό από τα 41 ευρώ που κοστίζει το καράβι ως τον Πειραιά. Το κόψανε και αυτό» μου είπε ο συνταξιούχος ναυτικός. Το εντυπωσιακό είναι ότι τον περασμένο Φεβρουάριο τα μέλη του πληρώματος του «Βιτσέντζος Κορνάρος» της ΛΑΝΕ είχαν προχωρήσει σε επίσχεση εργασίας για μη καταβολή δεδουλευμένων. Την ίδια στιγμή, απαγορευτικό είναι το κόστος των αεροπορικών εισιτηρίων από την Αθήνα (ως και 150 ευρώ) ενώ το αεροπορικό δρομολόγιο από την Κάσο ως τη γειτονική Κάρπαθο, ίσως το πιο σύντομο στην Ελλάδα αφού διαρκεί μόλις 5 λεπτά, κοστίζει 48 ευρώ.
Τηλεφωνώ στη δήμαρχο της Κάσου, Μαίρη Σορώτου-Τσανάκη, η οποία δεν κουράζεται τις τελευταίες ημέρες να μιλά στα μέσα ενημέρωσης ώστε να γνωστοποιήσει το πρόβλημα. «Έχουμε απευθύνει αιτήματα και διαμαρτυρίες προς κάθε Υπουργείο και θεσμική αρχή» μου είπε κι έπειτα περιέγραψε την καθημερινότητα των λιγότερων από 1.000 μόνιμων κατοίκων του νησιού. «Ο Δήμος έχει μόλις έναν δημοτικό υπάλληλο. Και ταυτόχρονα το νησί διαθέτει έναν γιατρό. Στα σχολεία μας φοιτούν 175 παιδιά. Η σύνδεση του νησιού με την υπόλοιπη χώρα είναι δραματική όλον τον χειμώνα. Υπάρχει ένα πλοίο μια φορά την εβδομάδα κι εκείνο δεν ξέρουμε αν θα καταφέρει να φθάσει. Πρωτίστως πρέπει να γίνει σχεδιασμός της ακτοπλοϊκής σύνδεσης σε άλλη βάση, τοπική. Η Σητεία είναι απέναντι, τη βλέπουμε και δεν τη φθάνουμε» σημείωσε.
Ο γιατρός της Κάσου είναι ο Νίκος Σιμσερίδης, βορειοελλαδίτης που υπηρετεί τα τελευταία έξι χρόνια στο νησί της Δωδεκανήσου. Μαζί του στο νησί υπηρετεί μόνο μία μαία, καθώς πριν από δύο χρόνια σταμάτησαν να φθάνουν αγροτικοί γιατροί. Ο ίδιος μου μίλησε για το νέο Πολυϊατρείο, που χτίστηκε πέρυσι, όμως δεν έχει ακόμη ηλεκτροδοτηθεί και το κόστος για τις απαραίτητες αλλαγές στο δίκτυο ΔΕΗ φθάνει τις 17.000 ευρώ. Το προσεχές διάστημα πρόκειται να γίνει ο διαγωνισμός για την αγορά εξοπλισμού. Μέχρι τότε, το παλιό ιατρείο καλύπτει τις ανάγκες των ασθενών. Ο γιατρός φροντίζει να υπάρχει ένα απόθεμα φαρμάκων, ακριβώς επειδή η τροφοδοσία δεν είναι τακτική. Επισκέπτεται γέροντες στα σπίτια τους, τον περασμένο μήνα έκανε 40 κατ' οίκον εξετάσεις, ενώ φέτος προγραμματίζει να πάρει ημέρες άδειες από το 2013. Οι διακομιδές ασθενών στη Ρόδο και την Κρήτη είναι συνηθισμένο φαινόμενο στην Κάσο, είτε με ελικόπτερο Super Puma είτε με καΐκι, ακόμη και μέσα στο καταχείμωνα, παρά τις καιρικές συνθήκες.
Ο αποκλεισμός 1.000 ανθρώπων στο νησί τους τον χειμώνα αποθαρρύνει τους νέους. Τα τελευταία χρόνια, πολλοί παίρνουν τη μεγάλη απόφαση να μεταναστεύσουν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όπου ήδη ζει και προκόβει από τη δεκαετία του ΄60 μια ολόκληρη Κασιακή παροικία. Επικοινώνησα το Σάββατο μέσω skype με τα γραφεία της Κασιακής Αδελφότητας Αμερικής στη Νέα Υόρκη. Οι άνθρωποι της παροικίας ήταν συγκεντρωμένοι στα γραφεία του συλλόγου και έδειχναν συγκινημένοι που μιλούσαν για το νησί τους, έστω με αυτό τον τρόπο επικοινωνίας και κυρίως με αφορμή τον ακτοπλοϊκό αποκλεισμό. Με υποδέχτηκαν με μία μαντινάδα, που έλεγε: «Κάσος ωραίο μου νησί/ πώς σ' αγαπώ περίσσια/ πέτρα δεν δίω του Συλά/ να πάρω τα Παρίσια»!
Ο Νίκος Παπαγεωργίου έφτασε στην Αμερική το 1967 και ήταν από τους πρώτους που οργάνωσαν την Κασιακή παροικία, η οποία σημειωτέον προϋπήρχε από το 1930. Στη Νέα Υόρκη, 8.000 χιλιόμετρα από την πατρίδα τους, ζουν σήμερα περισσότεροι από 750 Κάσιοι. «Μαθαίνουμε καθημερινά τα νέα από το νησί μας και θλιβόμαστε γιατί διαπιστώνουμε ότι τα ίδια ακριβώς προβλήματα με την ακτοπλοϊκή σύνδεση υπήρχαν τις δεκαετίες του ΄60 και του ΄70. Είναι αδιανόητο το γεγονός ότι μιλάμε μέχρι σήμερα γι' αυτό» μου είπε ο κ. Παπαγεωργίου. Οι Κάσιοι της διασποράς δεν ξεχνούν το νησί τους, σημείωσε ο ίδιος. Με τη δική τους βοήθεια εξοπλίστηκε ο πρώτος υγειονομικός σταθμός στο νησί, το 1978, και έγιναν πολλά ακόμη έργα που συντηρούνται ως σήμερα. «Στείλαμε κρεβάτια, μηχανήματα, μας γράφουν για ό,τι χρειάζονται και βοηθάμε» μου είπαν.
Κι έπειτα, δεν άργησαν οι νοσταλγικές αφηγήσεις στην εξ αποστάσεως συζήτηση. Ο Φραγκίσκος Σοΐλης μου μίλησε για τον πατέρα του, Αντώνη, που φωτογράφισε όλες τις καθημερινές ασχολίες, τα γλέντια και τις γιορτές στο νησί, από το 1950 ως το 1974. Άκουσα μία-δυο μαντινάδες ακόμα κι έπειτα ιστορίες για τη δίψα της Κάσου που δεν σβήνει, αν και σήμερα ετοιμάζεται να γεννηθεί η τέταρτη γενιά στην Αμερική. Οι περισσότεροι επισκέπτονται κάθε δύο-τρία χρόνια το νησί. Κι όπως μου είπαν όλοι, δεν υπάρχει πιο συγκινητική στιγμή από τον αποχωρισμό, στο τέλος του καλοκαιριού, όταν οι Κάσιοι της Αμερικής κατεβαίνουν στο λιμάνι και αυτοί που μένουν πίσω τους αποχαιρετούν με λίρες και μαντινάδες.
Πηγή : VICE
