«Μινωϊκά» μέγαρα σε Κάσο και Κάρπαθο

Συμπόσιο στη σάλα της Πέρα Παναγίας το Δεκαπενταύγουστο στην Κάσο

του Νικόλα Γ. Μαστροπαύλου

Το μυστικό κρυβόταν στην «Συνοικία Μ» στα Μάλια της Κρήτης. Πρόκειται για ένα κτιριακό σύμπλεγμα το οποίο κτίστηκε περί το 2.000 π. Χ. Ο ανασκαφέας του, καθηγητής Αρχαιολογίας του Πανεπιστήμιου του Κλερμόν φεράν Ζαν-Κλοντ Πουρσά, διαπίστωσε ότι οι μινωΐτες ζούσαν καλά, κατανάλωναν επιδεικτικά πλήθος προϊόντων και διοργάνωναν θρησκευτικές τελετές και εορταστικά δείπνα. Στη «Συνοικία Μ» δεσπόζουν δύο τεράστιων διαστάσεων κτίρια, τα οποία δεν ήσαν ιδιωτικές κατοικίες, αλλά χώροι με κοινωνικό ή πολιτικό ρόλο.

Στα δύο νησιά που αποτέλεσαν τα «σκαλοπάτια» της πορείας των μινωϊτών προς ανατολάς, την Κάσο και την Κάρπαθο, υπάρχουν ακόμη σε κάθε χωριό δίπλα στους καθεδρικούς ναούς κτίρια τα οποία στεγάζουν τις εκδηλώσεις της κοινότητας. Στην Κάσο τα λένε «σάλες» και στην Κάρπαθο «μέγαρα». Εκεί οργανώνονται τα γλέντια μετά τις θρησκευτικές τελετές στον παρακείμενο ναό, για το πανηγύρι του πολιούχου αγίου, τους γάμους, τις βαπτίσεις, και άλλα χαρούμενα γεγονότα όπως οι αρραβώνες, αλλά και θλιβερά όπως οι κηδείες. Οι αίθουσες αυτές έχουν την κατάλληλη οικοσκευή, καθίσματα, τραπέζια, μαγειρεία, σκεύη, για να ταΐσουν και να ποτίσουν εκατοντάδες γλεντιστές, οι οποίοι διασκεδάζουν υπό τους ήχους της παραδοσιακής λύρας και του λαούτου στην Κάσο και την Κάτω Κάρπαθο, και με τα λυροτσάμπουνα στην Πάνω Κάρπαθο. Σε αυτές τις αίθουσες γίνονται επίσης οι λαϊκές συνελεύσεις και οι πολιτικές συγκεντρώσεις.